Krzysztof Penderecki

Krzysztof Penderecki jest współczesnym polskim kompozytorem i kawalerem Orła Białego. Krzysztof Penderecki urodził się 23 listopada 1933 r. w Dębicy w rodzinie o ormiańskich korzeniach oraz wysokiej tradycji muzycznej.

Pierwsze swoje utwory Penderecki stworzył, mając 8 lat. W latach 1955–1958 studiował kompozycję w krakowskiej Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej. Jego ówczesną edukację prowadzili: Artur Malawski i Stanisław Wiechowicz. Rok po otrzymaniu dyplomu Penderecki zdobył swoje pierwsze nagrody główne w konkursie Związku Kompozytorów Polskich (za: „Strofy”, „Emanacje” i „Psalmy Dawida”).

Międzynarodowy rozgłos przyniosła mu wyjątkowa technika kompozycyjna zwana sonoryzmem (tzw. „polska szkoła kompozytorska”, wykorzystująca niekonwencjonalne techniki artykulacji, czyli skrobanie, stukanie w deko instrumentów smyczkowych, skrzypienie) oraz tworzone przez niego dzieła o bardzo oryginalnej kolorystyce dźwiękowej (np. Polymorphia, De natura sonoris, Fonogramy, Pasja wg św. Łukasza i Ofiarom Hiroszimy — tren, za który dostał nagrodę UNESCO).

Lata 1966-1968 były czasem wykładania Pendereckiego na Volkwang Hochschule für Musik w Essen. Wtedy także stworzył on dzieło chóralne „Dies Irae”, znane także jako „Oratorium Oświęcimskie”. W 1969 r. K. Penderecki skomponował swoją pierwszą operę pt. „Diabły z Loudun” oraz „I Symfonia na orkiestrę”. Trzy lata później został mianowany rektorem Akademii Muzycznej w Krakowie. W tym czasie powstały kolejne wielkie dzieła K. Pendereckiego, takie jak: „Jutrznia”, dzieło oratoryjne – „Kosmogonia”, „De natura sonoris II”. W 1972 r. rozpoczął on karierę dyrygencką, współpracując z największymi orkiestrami świata oraz jednocześnie wykładając na Yale University School of Music (do 1978 r.). Wówczas powstały takie jego dzieła jak: Canticum Canticorum Salomonis i Magnificat, a także drugie dzieło operowe Pendereckiego pt. Raj utracony. W latach 80. Penderecki napisał m.in.: „Te Deum”, „Polskie Reqiuem”, operę „Czarna Maska”, „Adagio – IV Symfonia na wielką orkiestrę”, zaś dekadę potem- „Credo”, „Siedem bram Jerozolimy”, „Serenade” i operę „Ubu Rex”.

Muzykę Krzysztofa Pendereckiego możemy usłyszeć w filmach: „Rękopis znaleziony w Saragossie” (1964 r.), „Egzorcysta” (1973 r.), „Lśnienie (1980 r.), „Katyń” (2007 r.).

Kompozytor otrzymał wiele tytułów doktora „honoris causa” na uniwersytetach na całym świecie. Wśród ogromu nagród znalazły się 4 statuetki Grammy.